Để mẹ không còn nỗi lo tắc sữa sau sinh

Trẻ em lớn lên bắt đầu từ bầu sữa mẹ ngọt ngào. Nhưng làm thế nào để nguồn sữa mẹ trở nên dồi dào, thơm mát khi mà sau sinh hầu hết các chị em thường xuyên mắc phải chứng tắc tia sữa?

Nguyên nhân gây tắc sữa

Bên trong bầu ngực là cả một hệ thống sản sinh sữa. Bao gồm các nang tuyến sữa trông như chùm nho và các ống tuyến hình cây nối với ống dẫn chính đưa ra đầu ngực. Khi dậy thì, hệ thống này phát triển nhưng chưa sản xuất sữa. Khi mang thai, dưới tác dụng của nội tiết hệ thống này phát triển. Đến khi sinh nở, dưới tác dụng của Prolactin, sữa từ các tuyến sẽ đổ vào các ống và được đưa đến nhũ hoa. Nhờ động tác mút của trẻ mà sữa được tiết ra ngoài.

Ống dẫn sữa có cấu trúc dạng ống ngoằn nghèo. Trên dòng chảy của sữa, vì lý do nào đó mà lòng ống bị hẹp, bít tắc lại. Do chèn ép từ ngoài vào hay chèn ép bên trong lòng ống hoặc sữa bị đông vón lại nên sữa không thoát ra ngoài được. Tại chỗ tắc sẽ dần tạo thành hiện tượng đông kết, trong khi đó sữa vẫn được tiếp tục tiết ra, làm các ống dẫn trước đoạn tắc bị căng giãn và chèn ép vào các ống dẫn khác nên tình trạng tắc sữa càng nặng thêm. Hiện tượng tắc sữa có thể gặp ở một hay nhiều ống sữa, có thể gặp ở thời kỳ đầu cho con bú hoặc trong suốt thời gian cho con bú.

Nguyên nhân tắc sữa:

– Theo Tây Y: Các mẹ không vắt bỏ sữa thừa khi trẻ bú không hết, hoặc do vệ sinh vùng ngực và đầu nhũ hoa không sạch. Hoặc không day để cho sữa trong ống dẫn sữa ứ đọng mà tắc sữa.

– Theo Đông Y: Tắc sữa có thể do người mẹ sau khi sinh xong, cơ thể hư nhược, chính khí suy. Hoặc do cảm nhiễm phải hàn tà, hàn ngưng thấp trệ ảnh hưởng đến các mạch xung nhâm mà gây tắc sữa. Ngoài ra, tắc sữa còn do tinh thần không thư thái, can khí uất không sơ tiết được gây ra chứng nhũ ung. Hoặc ăn uống thất thường gây tổn thương tỳ vị, vị nhiệt ủng trệ, tích lại gây sưng đau ung nhũ.

Biểu hiện của tắc sữa

Khi tắc sữa các mẹ sẽ cảm thấy bầu ngực căng tức và to hơn bình thường, sữa không ra hoặc ra ít. Có thể sờ thấy trên bầu ngực những điểm vón cục. Sau đó, bầu ngực căng cứng hơn, đau tức. Nặng hơn có thể sưng, tấy đỏ đầu vú, mẹ có thể bị sốt nóng, đau tức nhiều. Nếu không điều trị sẽ dẫn đến mưng mủ, áp xe vú.

– Trong những ngày đầu sau sinh, sữa được tạo ra là sữa non, đặc sánh và có màu vàng nhạt, nếu các mẹ không giải thoát hết lượng sữa non này sẽ dẫn đến “tắc tia sữa non”. Bệnh thường biểu hiện sớm trong khoảng 2-4 ngày sau sinh.

– Giai đoạn sau thường là nhiễm khuẩn tắc sữa, do viêm nhiễm mà chít hẹp các ống dẫn sữa gây tắc sữa.

Lưu ý: Các mẹ cần phát hiện tắc tia sữa càng sớm càng tốt để nhanh chóng tìm cách đánh tan sữa đã vón kết và hạn chế sự đông vón mới mà không làm tổn thương các nang và ống dẫn sữa khác.

Bs  Thùy Trang(Theo Eva)