Da-tiếp-da trong giờ đầu sau sinh giúp khởi đầu bú mẹ thành công

Da tiếp da sớm sau khi sinh là đặt bé sơ sinh ở trần lên ngực trần của mẹ ngay sau khi sinh hoặc sớm nhất có thể sau khi sinh. Cơ sở của phương pháp da tiếp da bắt nguồn từ những nghiên cứu của Alberts năm 1994 trên một số loài vật về những bản năng sơ sinh cần thiết cho sự sinh tồn. Việc duy trì “môi trường cơ thể mẹ” ngay sau khi sinh là điều kiện cần để kích hoạt những hành vi bẩm sinh, dẫn đến việc bú mẹ thành công, và nhờ đó đảm bảo sự sinh tồn.

2- Sáng kiến Bệnh viện Bạn hữu Trẻ em:

Ở loài người, trẻ sơ sinh chỉ bị tách khỏi mẹ ngay sau khi sinh từ thế kỷ 20, khi người mẹ đi sinh con ở cơ sở y tế và con bị tách khỏi mẹ theo quy trình của bệnh viện. Do đó, phương pháp da tiếp da liên tục không gián đoạn ngay sau khi sinh cho đến khi bé tự tìm vú mẹ và hoàn thành cử bú mẹ đầu tiên, được UNICEF vận động đưa vào 1 trong 10 yêu cầu của mọi bệnh viện và cơ sở y tế có sản khoa trên toàn thế giới năm 1991, gọi là “Sáng kiến Bệnh viện Bạn hữu Trẻ em “.

Tuy tên gọi là “Sáng kiến BFHI – 1991” nhưng nó lại không phải là một phát kiến mới hay một ứng dụng khoa học mới tân tiến, mà là lời kêu gọi bỏ bớt các quy trình thủ tục của bệnh viện, để trả lại cho mẹ và bé khoảng thời gian riêng tư quý báu đúng theo bản năng bẩm sinh và hành vi sinh tồn cần thiết của giống loài!

3- Phương pháp da-tiếp-da và tác động hóc-môn

Da tiếp da là điều kiện cần thiết cho cả mẹ và bé giúp kích thích cả 5 giác quan qua sự tiếp xúc trực tiếp một diện tích da đủ lớn giữa mẹ và bé, giúp kích thích mạnh mẽ các phản xạ sinh tồn của bé, trong đó phản xạ tìm vú mẹ và mút vú được phát huy tối đa ở bé, giúp bé có được  ngậm bú tự nhiên và hiệu quả nhất và đồng thời gia tăng khả năng sinh tồn và thích ứng một cách lâu dài. Ở người mẹ, việc kích thích này giúp tạo nên hoóc-môn Oxytocin là hoóc-môn tiết sữa và co thắt tử cung ngay sau sinh, giảm thiểu băng huyết và nhiễm trùng ở tử cung một cách tự nhiên và nhanh chóng nhất.

Trẻ em sinh đủ tuần kể cả sinh thường và sinh mổ sẽ có ngay các hành vi bản năng ngay sau khi sinh, nếu được đặt da tiếp da ngay trên ngực mẹ. Việc bé bú mẹ cũng giúp phát sinh hoóc-môn  giúp mẹ có cảm giác mãn nguyện.

4- Giai đoạn 72 giờ sau sinh là giờ vàng của sữa non và cũng là giai đoạn phản ứng bản năng nhạy cảm nhất của mẹ và con:

Trẻ được da tiếp da với mẹ liên tục hơn 50 phút ngay sau khi sinh, sẽ có khả năng tự tìm vú và bú mẹ cao gấp 8 lần so với trẻ không được da tiếp da với mẹ, điều đó cho thấy không chỉ là việc tiếp da là cần thiết, mà thời lượng 1 giờ liên tục không gián đoạn cũng là một yếu tố quan trọng.

Đối với bầu vú mẹ, khi con tự tìm và bú vú ngay trong giờ đầu sau sinh như thế, hiệu quả hơn tất cả các hình thức massage xoa bóp, kích thích giúp sữa mẹ được tạo và tiết hiệu quả nhất, nhờ đó sữa non của mẹ được tiết ra dễ dàng và lượng sữa mẹ cũng tăng lên nhanh chóng.

5- Cho bú sữa công thức để ứng phó khi trẻ sơ sinh khóc có đúng không?

Khi bé bị cách ly hoặc bị quấn vào khăn cho người khác, bé sẽ khóc phản đối.  Bé bị “tưởng lầm” là khóc vì đói. Nhưng thật ra, trong bụng mẹ bé không có dịch vị tiết như người lớn để có cảm giác đói. Ngoài ra, dạ dày bé sơ sinh chỉ bằng viên bi 5ml, không phải là bé đang cần bú 30ml sữa công thức ngay để chống đói.

Khi bé “bị” cho bú 30ml sữa công thức bé bắt đầu ngủ say và nín khóc, khiến sự ngộ nhận là bé đã no nên ngủ và trước đó khóc vì đói càng được củng cố.  Tuy nhiên, một điều ít được nhắc đến là, thành phần protein chính trong sữa công thức là casein protein, trong casein có chất an thần casomorphin, có tác dụng giúp cho bê con ngủ say sưa (vì mẹ nó còn phải đi kiếm cỏ). Nhưng giấc ngủ sơ sinh dưới tác động của casomorphin trong sữa công thức không phải là cách làm tốt và đúng để dỗ nín một đứa trẻ sơ sinh.

Tóm tắt các lợi ích của phương pháp da tiếp da cho bé:

– Thể chất: nhịp tim, hơi thở và nhiệt độ tốt hơn

– Cảm xúc: cảm thấy an toàn để ít căng thẳng và khóc

– Tinh thần: tốt hơn giấc ngủ và não hệ thống dây điện cho phát triển

– Đối với mẹ: ít căng thẳng, tự tin, tiết sữa tốt, tăng sữa nhanh, nhạy cảm và hiểu con tốt hơn.

Hiện nay dự án Alive &Thrive  đang phối hợp với Trung tâm sức khỏe sinh sản và Sở y tế các tỉnh thực hiện thí điểm điều chỉnh và sửa đổi quy trình chăm sóc sơ sinh tại Bệnh viện Cam Ranh, bệnh viện Đa khoa Khánh Hòa và Bệnh viện Phụ sản Nhi Đà Nẵng.