P/s: Trân trọng cảm ơn Bác sĩ Trí Đoàn đã cung cấp nguồn tài liệu.

Các bậc cha mẹ cần biết rằng sử dụng kháng sinh không đúng, không những không giúp được trẻ, thậm chí còn làm hại trẻ.

Các loại KHÁNG SINH là thuốc được dùng để điều trị các bệnh nhiễm trùng và MỤC TIÊU LÀ VI KHUẨN, KHÔNG PHẢI VIRUS. Trước khi kê một loại kháng sinh, bác sĩ nhi khoa sẽ tìm ra đúng loại thuốc để điều trị nhiễm khuẩn cho con quý vị.

Hãy đọc những câu trả lời của Viện Hàn lâm Nhi Khoa Hoa Kỳ với những câu hỏi thông dụng về kháng sinh. Hãy hỏi bác sĩ Nhi khoa nếu bạn có thêm các câu hỏi khác.

1. CON TÔI THỰC SỰ BỊ CẢM LẠNH. TẠI SAO BÁC SĨ KHÔNG KÊ KHÁNG SINH?

Trả lời:

Cảm lạnh do virus gây ra, kháng sinh được dùng đặc biệt trên những nhiễm khuẩn do vi khuẩn. Nói chung, các triệu chứng thông thường của cảm lạnh như, chảy nước mũi, ho và nghẹt mũi là nhẹ và con bạn sẽ khỏe lại mà không cần phải dùng bất cứ loại thuốc nào.

2. KHÔNG PHẢI CỨ CẢM LẠNH LÀ BIẾN THÀNH NHIỄM TRÙNG DO VI KHUẨN? TẠI SAO LẠI ĐỢI ĐỂ BẮT ĐẦU DÙNG MỘT KHÁNG SINH?

Trả lời:

Hầu hết các trường hợp nhiễm trùng do vi khuẩn không phát triển theo sau một nhiễm virus. Sử dụng kháng sinh để điều trị virus có thể dẫn đến một nhiễm khuẩn do vi khuẩn kháng thuốc. Con bạn cũng có thể bi tiêu chảy, tiêu chảy lẫn máu hoặc các tác dụng phụ khác khi dùng kháng sinh. Hãy goi cho bác sĩ Nhi khoa.

3. KHÔNG PHẢI CỨ “THÒ LÒ MŨI VÀNG MŨI XANH” LÀ DẤU HIỆU CỦA NHIỄM TRÙNG DO VI KHUẨN?

Trả lời:

Trong cảm lạnh thông thường, tiết dịch nhày từ mũi đặc sệt và biến đổi từ trong sang vàng hoặc xanh là bình thường. Triệu chứng thường kéo dài khoảng 10 ngày.

Viêm xoang là một thuật ngữ ám chỉ phản ứng viêm của niêm mạc mũi xoang. Virus hay dị ứng có thể gây viêm xoang trong một số trường hợp, vi khuẩn cũng có thể là nguyên nhân.

Có những dấu hiệu chắc chắn rằng vi khuẩn có thể liên quan tới bệnh đường hô hấp của trẻ. Khi con bạn bị cảm lạnh thông thường có ho, chảy dịch nhày xanh kèo dài lâu hơn 10 ngày hoặc dịch nhày vàng xanh đặc sệt, sốt cao hơn 39độ C ít nhất 3 đến 4 ngày thì có thể đây là dấu hiệu viêm xoang do vi khuẩn.

Nếu con bạn bị viêm xoang do vi khuẩn (không phổ biến), việc dùng kháng sinh có thể là cần thiết. Trước khi được kê đơn kháng sinh, bác sĩ Nhi khoa sẽ khai thác các dấu hiệu và thăm khám con bạn để chắc rằng chắn việc kê đúng thuốc kháng sinh.

4. KHÔNG PHẢI CÁC NHIỄM TRÙNG TAI ĐỀU ĐƯỢC ĐIỀU TRỊ BẰNG KHÁNG SINH?

Trả lời:

Không phải tất cả các nhiễm trùng tai đều được điều tri bằng kháng sinh. Ít nhất một nửa trong số đó sẽ tự khỏi mà không cần dùng kháng sinh. Nếu con bạn không bị sốt cao hay đau tai nặng, Bác sĩ Nhi khoa sẽ khuyến cáo nên theo dõi trước tiên.

Do đau thường là triệu chứng đầu tiên và khó chịu nhất của nhiễm trùng tai, Bác sĩ Nhi khoa sẽ gợi ý cho trẻ dùng thuốc giảm đau. Acetaminophen và ibuprofen là những thuốc không cần kê đơn có thể giúp trẻ giảm đau. Hãy chắc chắn đúng liều cho con bạn theo từng độ tuổi các chỉ số khác. Trong hầu hết các trường hợp, đau và sốt sẽ cải thiện trong vòng 1 đến 2 ngày.

Thuốc nhỏ tai có thể giúp giảm đau tai trong thời gian ngắn. Bạn nên hỏi bác sĩ Nhi khoa nếu con bạn dùng các thuốc nhỏ đó. Các thuốc điều trị cảm lạnh không kê đơn (chống sung huyết và kháng histamine) không giúp điều trị hết nhiễm trùng tai và không được khuyến cáo đối với trẻ nhỏ.

5. KHÔNG DÙNG KHÁNG SINH ĐỂ ĐIỀU TRỊ TẤT CẢ CÁC BỆNH VIÊM HỌNG?

Trả lời:

Không. Hơn 80% các chứng viêm họng là do virus. Nếu con bạn bị đau họng, chảy nước mũi và ho khàn tiếng, có khả năng là do virus và không cần phải làm test strep( một dạng test nhanh kiểm tra xem có nhiễm liên cầu hay không) và không nên thực hiện.

Kháng sinh chỉ nên dùng để điều trị viêm họng do Liên cầu nhóm A.

Viêm họng gây ra bởi vi khuẩn này được gọi là “Strep throat – viêm họng Liên cầu”. Viêm họng Liên cầu thường gặp ở trẻ trong độ tuổi đi học chứ không gặp ở trẻ dưới 3 tuổi.

Khi bác sĩ Nhi khoa nghi ngờ con bạn bị viêm họng do Liên cầu, dựa trên các triệu chứng của con bạn thì sẽ tiến hành test strep. Nếu test dương tính thì sẽ được kê kháng sinh.

6. KHÁNG SINH CÓ THỂ GÂY BẤT KỲ TÁC DỤNG PHỤ NÀO?

Trả lời:

Tác dụng phụ có thể xuất hiện ở 1 trong 10 trẻ dùng kháng sinh. Tác dụng phụ có thể biểu hiện như phát ban, dị ứng, nôn, tiêu chảy, đau dạ dày. Hãy thông báo cho bác sĩ Nhi Khoa biết nếu cọn bạn đã từng có phản ứng với kháng sinh.

Đôi khi phát ban có thể xuất hiện trong suốt thời gian đứa trẻ dùng kháng sinh, Tuy nhiên không phải tất cả các phát ban đều là phản ứng dị ứng. Hãy thông báo cho bác sĩ Nhi khoa nếu con bạn bị phát ban dạng nổi mày đay; biểu hiện này có thể là dị ứng. NẾU CON BẠN BỊ DỊ ỨNG GÂY RA CÁC BAN NGỨA, MÀY ĐAY THÌ NÊN GHI LẠI THÀNH DANH SÁCH CÁC THUỐC BỊ PHẢN ỨNG.

7. KHÁNG SINH CÓ TÁC DỤNG TRONG BAO LÂU?

Trả lời:

Hầu hết các nhiễm trùng do vi khuẩn cải thiện trong vòng 48 – 72 giờ tính từ khi dùng kháng sinh. Nếu triệu chứng của con bạn xấu đi, không cải thiện trong vòng 72 giờ thì phải thông báo cho bác sĩ. Nếu con bạn ngừng kháng sinh quá sớm thì nhiễm trùng không được điều trị triệt để và các triệu chứng có thể tái phát trở lại.

8. CÁC KHÁNG SINH CÓ THỂ BỊ VI KHUẨN KHÁNG THUỐC?

Trả lời:

Việc dùng lặp đi lặp lại và lạm dụng kháng sinh có thể dẫn tới vi khuẩn kháng thuốc. Vi khuẩn kháng thuốc có nghĩa là vi khuẩn không còn bị giết bởi các kháng sinh thường được dùng điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn. Vi khuẩn kháng thuốc cũng có thể lây lan sang trẻ khác và người lớn.

Điều quan trọng là con bạn dùng loại thuốc kháng sinh đặc hiệu nhất hơn là loại kháng sinh có thể điều trị trong một phạm vi rộng các loại vi khuẩn (kháng sinh phổ rộng).

Nếu con bạn không bị vi khuẩn kháng kháng sinh, thì đó là loại kháng sinh đặc biệt cần thiết. Đôi khi những thuốc này cần được dùng tiêm tĩnh mạch trong bệnh viện.

9. THUỐC KHÁNG VIRUS LÀ GÌ?

Trả lời:

Cúm là một nhiễm trùng do virus có thể gây ra các triệu chứng của cảm lạnh mà thuốc kháng virus sẽ có tác dụng. Thuốc kháng virus có thể được kê cho những trẻ có nguy cơ cao tiến triển nặng thêm bệnh khi mắc cúm. Đối với các loại virus khác gây ra các triệu chứng ho và cảm lạnh thì không có thuốc kháng virus nào có tác dụng hoặc được khuyến cáo.

10. LÀM THỂ NÀO TÔI CÓ THỂ SỬ DỤNG KHÁNG SINH AN TOÀN?

Trả lời:

– Kháng sinh không phải lúc nào cũng là lời giải cho bệnh của con bạn. Hỏi bác sĩ Nhi khoa phương pháp điều trị tốt nhất cho con bạn.

– Hỏi bác sĩ Nhi khoa khi nếu kháng sinh được kê toa là tốt nhất đối với loại nhiễm trùng do vi khuẩn mà con bạn đang mắc. Ví dụ như Azithromycine không còn có tác dụng đối với các vi khuẩn gây nhiễm trùng tai và xoang.

– KHÁNG SINH CÓ TÁC DỤNG CHỐNG LẠI VI KHUẨN, KHÔNG CÓ TÁC DỤNG TRÊN CẢM LẠNH VÀ CÚM.

– HÃY CHẮC CHẮN RẰNG BẠN CHO UỐNG KHÁNG SINH ĐÚNG NHƯ CHỈ DẪN

– KHÔNG SỬ DỤNG KHÁNG SINH CỦA TRẺ EM CHO ANH CHỊ EM HAY BẠN BÈ; BẠN CÓ THỂ CHO UỐNG THUỐC KHÔNG ĐÚNG VÀ GÂY HẠI (Nhiều bạn hay mách nhau tự dùng thuốc lắm đấy nhé. Nên nhớ không phải ai cũng giống ai)

– VỨT BỎ KHÁNG SINH KHÔNG SỬ DỤNG, KHÔNG LƯU KHÁNG SINH ĐỂ SỬ DỤNG SAU; THUỐC HẾT HẠN CÓ THỂ GÂY HẠI. GOI TRỢ GIÚP NHIỄM ĐỘC HOẶC KIỂM TRA THÔNG TIN TẠI WEBSITE CỤC QUẢ LÝ THỰC PHẨM VÀ DƯỢC PHẨM HOA KỲ FDA ĐỂ CÓ ĐƯỢC THÔNG TIN VẦ AN TOÀN CỦA THUỐC.

Biên dịch:

Bác sĩ Nguyễn Tiến Phúc (OGVT)

Phòng khám Mắt EyeZone 448 Lạch Tray Hải Phòng

ĐT: 0901.500.585